حجت الاسلام رادنیک، منتقد سینما در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، با اشاره به چشم اندازی که برای هنر انقلاب قابل تصور است و نگاهی به کارنامه سینمای انقلاب در این سال‌ها، اظهار داشت: چشم انداز در رابطه با یک مسئله از کنار هم قرار گرفتن عقاید، آرزوها، ایده آل‌ها، تهدیدها و فرصت‌ها به وجود می آید و برای ترسیم آینده نیاز به درک حقایق و درک فرصت ها و تهدیدها هستیم، رسیدن به این مهم‌ها مبتنی بر یک فرآیند شناختی است و نکته ای که ما از آن غفلت می کنیم این است که هنر روش شناخت نیست، بلکه ابزار بیان شناخت است و روش بیان آن تأویل، تجزیه و تحلیل نیست.
وی با بیان اینکه هنرمند با شناخت خودش و درک استدلال و تجربه و ادراکات بلاواسطه اش به شناخت هایی برای خلق اثر می رسد، تصریح کرد: فرآیند شناختی مقوله هنر در جریان علم، فلسفه و اندیشه صورت می گیرد و واقعیت این است که علوم انسانی با ترجمه وارد ایران شده است و نیازها و اقتضائات ایران را نمی‌تواند برآورده کند و توانایی پاسخگویی به این مطالبات را ندارد و علوم انسانی امروز محصول اندیشه غرب در مسائل علمی است و محصول آن زیست و تجربه است و اگر ما بخواهیم از آن در زیست بوم خودمان استفاده کنیم محصول آن سبب می شود آن ایده آل ها و آرزوها را برآورده نکند.
هنر نتوانست به اندازه ظرفیتش مددرسان انقلاب باشد
حجت الاسلام رادنیک در ادامه تصریح کرد: گفتمان انقلاب اسلامی به این معنی که این گفتمان بر هنر غلبه کند، وجود ندارد و هنر ما اقتضائات آن گفتمان را پیدا نکرده است و نتوانسته به روح حاکم بر خلق فضای هنری تبدیل شود و در گام نخست انقلاب این طفل نوپای هنر که قرار بود گام به گام با انقلاب رشد کند یک رشد نامتوازن و مختل داشت و نتوانست کمک و مددرسان حرکت پیشرو انقلاب باشد.
این منتقد سینما با اشاره به جمله‌ای معروف مبنی بر «اگر ندانی که به کجا می خواهی بروی بعید است که به آن جا برسی»، اظهار داشت: در گام نخست انقلاب متولیان فرهنگ و هنر نمی دانستند که به کجا می خواهند بروند و به نظر می رسد به این خاطر است که آن چنان باید و شاید در زمینه هنر انقلاب توفیقی حاصل نشد.
حجت الاسلام رادنیک در ادامه خاطرنشان کرد: چشم انداز مطلوب این است که شفافیت جهت و مقصد داشته باشد و از مباحث و گفتمان های موجود نسبت به هنر انقلاب و سخنان نظریه پردازان این حوزه مشخص می شود که درک درست و صحیح از هنری که بخواهد دست انقلاب را بگیرد وجود نداشته است.
تفاوت های ایران و غرب در استفاده از ابزار هنر
وی با اشاره به تفاوت های استفاده از ابزار فرهنگ و هنر در غرب و ایران، اظهار داشت: فرهنگ وقتی در جایگاه تمدن سازی قرار می گیرد می تواند نیازهای موجود در این مسیر را برطرف سازد و غرب پس از رنسانس و خیزشی که در آن دوران اتفاق افتاد مبتنی بر فرهنگ غربی توانست آن مؤلفه های تمدنی خود را به این منظور که فلسفه می تواند به هنر خدمات بدهد را تدوین و پیاده سازی کند، اما متأسفانه ما همچنان این مشکل را داریم.
این منتقد سینما با اشاره به توان بالای نیروهای نظامی در جنگ سخت در دورانی که بیشترین تحریم ها علیه ملت ایران تحمیل شد، اظهارداشت: متأسفانه در زمینه هنر انقلاب آن زیرساخت هایی که باید به کمک خلق گفتمان هنر انقلاب می آمد وجود نداشت و در این ۴۰ سال کسانی که متولی و متصدی این امر بودند اقدام قابل اعتنایی در زمینه های زیرساختی هنر نظیر این که فلسفه به هنر خدمات بدهد نداشته اند و این گفتمان سازی مسئله ای نیست که در یک یا دو سال حل شود و سؤال اینجاست که نقطه شروع این مسئله کجاست؟ و با نگاهی به کارنامه هنر انقلاب می بینیم که حرکت هایی که صورت گرفته هم آن چنان امیدوارانه نیست.
آوینی پرچمدار مباحث تئوریک سینمای انقلاب
حجت الاسلام رادنیک با اشاره به سالگرد شهادت سید مرتضی آوینی این شهید والامقام را از پرچمداران مسائل تئوریک سینمای انقلاب دانست و افزود: این بزرگوار در ابتدای این مسیر بود و آن چنان که می خواست نتوانست حق مطلب را ادا کند اما به عنوان یک الگو می تواند مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد.
وی با بیان این که فهم و دریافت یک هنرمند را در خلق اثر او می توان مشاهده کرد، افزود: گزارش ها و مستندهای شهید آوینی نویدبخش یک مکتب و نگاه رسانه ای جدید به جنگ بود و از آن نگاه می توان یک جریان رسانه ای عمیق را خلق کرد و این مطالب در کتاب یک دانشجوی فرانسوی که ناظر به مستندهای شهید آوینی بود نیز منتشر شده و قابل مشاهده است و سؤال اینجاست که چرا این پژوهش ها در کشور انجام نمی شود؟
گام دوم انقلاب و مسئولیت هنر انقلابی
این منتقد سینما به گام دوم انقلاب و مسئولیتی که هنر در این میان عهده دار است، اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از مراجعی که باید در قبال این مسئله احساس مسئولیت کند همین حوزه های علمیه اند؛ چرا که در مقوله هنر با وجود کارهایی که صورت گرفته است در حوزه های علمیه هنر همچنان مقوله ای مغفول مانده است.
حجت الاسلام رادنیک به مطالبه گری از حاکمیت و مسئولان در قبال هنر انقلابی اشاره کرد و افزود: فراهم نمودن هنر بالنده و بهره گیری هنرمندان و خالقان آثار هنری از مباحث نظری مقوله ای است که حاکمیت باید نسبت به آن حساس و ورودی جدی و اثرگذار کند.
وی با بیان این که همگرایی و همسویی نهادهای دینی و انقلابی از دیگر نکات مهم در رسیدن به شاکله هنر انقلابی است، اظهار داشت: مبانی مستحکم و معرفتی ما از جمله تمدن، اخلاق و فقه از منابع غنی ما هستند که می توانند در این مسیر به کمک ما بیایند و همه این ها در کنار تجربیات قابل اعتنا در زمینه های مختلف از جمله ادبیات هنر مقاومت، ادبیات نمایشی و نقاشی و تلاش هایی که در این زمینه انجام شده است مسائلی است که برای رسیدن به نگاه تحول آفرین هنر انقلابی به آن نیازمندیم.
انتهای پیام
نظر شما